2025 yazında küresel ölçekte yaşanan aşırı sıcaklıklar ve iklim krizine bağlı doğa olayları, gıda fiyatlarını sarsıcı biçimde etkiledi. Avrupa merkezli araştırmacıların yayımladığı rapora göre, bazı temel gıda ürünlerinde fiyat artışları yüzde 300’e ulaştı. Kuraklık, sel ve sıcak hava dalgalarının etkisiyle dünya genelinde etiketler yeniden yazılıyor.
“Aşırı İklim Olayları ve Gıda Fiyatı Sıçramaları” raporu çarpıcı bulgular içeriyor
Anadolu Ajansı'nın aktardığı habere göre, Avrupa merkezli araştırmacıların hazırladığı “Aşırı İklim Olayları, Gıda Fiyatı Sıçramaları ve Toplumsal Riskler” başlıklı çalışma, gıda enflasyonunda iklim krizinin doğrudan etkilerini ortaya koyuyor.
Rapora göre;
Vietnam’da 2024’te yaşanan sıcak hava dalgası, robusta kahvesi fiyatlarını sadece birkaç ay içinde %100 artırdı.
Endonezya’da 2023 kuraklığı sonrası pirinç fiyatları %16 yükseldi.
Güney Avrupa’daki kuraklık, zeytinyağı fiyatlarında %50 artışa yol açtı.
Birleşik Krallık’ta artan yağışlar, patates fiyatlarını %22 artırdı.
Doğu Asya ülkelerinde (Çin, Japonya, Hindistan, Güney Kore) sıcak hava dalgaları, lahana fiyatlarını %70 artırdı.
Fiyat artışlarında bölgesel krizlerin payı büyük
Bazı bölgelerde yaşanan aşırı doğa olayları, fiyatlarda rekor düzeyde artışlara neden oldu:
Pakistan’da 2022’deki seller sonrası kırsal bölgelerde gıda fiyatları %50 arttı.
Hindistan'da 2024 Mayıs sıcaklık rekorları, soğan fiyatlarını %89, patatesi ise %81 oranında yukarı çekti.
Avustralya’da 2022 selleri, marul fiyatlarını %300 artırdı.
Güney Afrika’da sıcaklık rekorları, mısır fiyatlarını %36 yükseltti.
Etiyopya'da kuraklık sonrası gıda fiyatlarında %40 artış yaşandı.
ABD’nin Kaliforniya ve Arizona eyaletlerinde yaşanan kuraklık, sebze fiyatlarını %80 oranında yükseltti.
Meksika’da 2023 kuraklığı sonrası meyve ve sebze fiyatları %20 arttı.
Brezilya'da kuraklık, kahve fiyatlarını %55,
Fildişi Sahili ve Gana'daki kriz ise kakao fiyatlarını %300’e yakın oranda yükseltti.
Gıda fiyatları yalnızca ekonomi değil, toplumları da tehdit ediyor
Raporun en dikkat çeken bölümlerinden biri, bu fiyat artışlarının sadece ekonomik sonuçlar doğurmadığı yönünde. Uzmanlar, gıda enflasyonunun sosyal riskleri beraberinde getirdiğini, düşük gelirli hanelerin beslenme yetersizliğiyle karşı karşıya kaldığını vurguluyor.
Yetersiz beslenmenin sağlık sistemlerine baskı oluşturduğu, kamu harcamalarını artırdığı ve gelişmekte olan ülkelerde makroekonomik istikrarı tehdit ettiği belirtiliyor. Aynı zamanda bu tür fiyat artışlarının genel enflasyonu tetiklediği ve sosyal eşitsizlikleri derinleştirdiği de ifade ediliyor.
