Dünya Genelinde Petrol Şirketlerinin İlk Yarı Karlılığı Düşüşte
Dünyanın önde gelen 12 petrol şirketinin 2023 yılının ilk yarısında elde ettiği toplam kâr, düşük petrol fiyatlarının etkisiyle 24,9 milyar dolar azalarak 103,9 milyar dolara geriledi. Geçtiğimiz yılın aynı döneminde bu rakam 128,8 milyar dolar seviyesindeydi. Bu durum, enerji sektöründe önemli bir değişime işaret ederken, gelecekteki beklentiler de şirketlerin karlılığı üzerindeki etkisini sürdürecek gibi görünüyor.
İlk Yarıda Karlılıkta Dikkat Çeken Düşüşler
Amerika merkezli ExxonMobil, Chevron, ConocoPhillips gibi devlerin yanı sıra Hollanda'nın Shell, İngiltere'nin bp, Fransa'nın TotalEnergies, İtalya'nın Eni, Norveç'in Equinor ve Suudi Arabistan'ın Saudi Aramco gibi şirketlerin kârları dikkat çekici bir düşüş sergiledi. Örneğin, Saudi Aramco'nun kârı %13,6 oranında azalarak 48,68 milyar dolara, ExxonMobil’in kârı ise %15,3 oranında düşerek 14,79 milyar dolara geriledi. Diğer büyük şirketler de benzer şekilde, kârlarındaki düşüşle yatırımcılar üzerinde olumsuz bir etki yarattı.
Düşük Petrol Fiyatlarının Nedenleri ve Uzman Görüşleri
Londra merkezli Energy Intelligence Group'un Petrol Piyasaları Ekonomisti Julien Mathonniere, petrol fiyatlarındaki düşüşün ardında yatan nedenleri değerlendirdi. Mathonniere, "Pandemi sonrası ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nın etkisiyle elde edilen olağanüstü kazançların artık ortadan kalktığını" belirtti. Özellikle ABD'deki teşviklerin önceki dönemlerde kârları artırdığını, fakat mevcut koşullarda bu destekleyici ortamın sona erdiğini vurguladı. Ayrıca, petrol talebindeki azalmaların yatırım iştahını düşürdüğüne dikkat çekti.
Şirketlerin Strateji Değişiklikleri ve Gelecek Beklentileri
Mathonniere, şirketlerin riskleri dağıtmak amacıyla stratejilerini yeniden gözden geçirmeleri gerektiğini ifade etti. "Gelecekte en karlı şirketler, sermaye disiplinini koruyan ve harcamalarını kısan firmalar olacak. Artık büyüme değil, dayanıklılık ön planda," dedi. Uzman, düşük petrol fiyatlarının uzun vadede yatırımları geciktirdiğine ve yıl sonuna kadar fiyatların 70 dolar bandında kalabileceğine dair öngörülerde bulundu.
Piyasa Görünümü ve OPEC+ Etkisi
Primary Vision Network'ten enerji ve ekonomi analisti Osama Rizvi, kısa vadede petrol fiyatlarının düşmeye devam edeceğini, ancak düşük stok seviyelerinin piyasayı sıkı tutmaya devam edeceğini belirtti. Özellikle Çin'in stok alımlarını durdurmasının talep üzerinde olumsuz bir etki yaratabileceğini ifade etti. OPEC+ üretim kotalarının ise gelirleri sınırladığını vurgulayan Rizvi, Irak ve Rusya'nın kotalara uyduğunu belirterek, bu durumun karlılığı baskılayabileceğini öngördü.
Sonuç ve Değerlendirme
Düşük petrol fiyatları ve arz-talep dinamikleri, büyük petrol şirketlerinin ilk yarı kârlarında belirgin bir düşüşe yol açtı. Sektördeki karlılık, ilerleyen dönemlerde şirketlerin mali disiplinlerine ve stratejik dönüşümlerine bağlı olarak şekillenecek. Enerji sektörü, bu zorluklar karşısında yeni stratejiler geliştirerek gelecekteki belirsizliklere karşı daha dayanıklı hale gelmeye çalışacak.
