Temiz, sürdürülebilir ve sınırsız enerji hayalini gerçeğe dönüştürme yarışında kritik bir eşiğe gelindi. ABD merkezli Helion Energy, dünyanın ilk ticari nükleer füzyon santralinin inşaatına başladığını resmen duyurdu. Washington eyaletindeki Chelan County'de yükselmeye başlayan tesis, enerji dünyasında bir dönüm noktası olarak görülüyor.
2028'de Elektrik Üretimi Başlayacak
Helion’un hedefi, 2028 yılına kadar santrali devreye alarak ticari ölçekte elektrik üretmeye başlamak. Üretilen enerjinin ilk alıcısı ise teknoloji devi Microsoft olacak. İki şirket, 2023 yılında füzyon enerjisi için dünyadaki ilk “enerji satın alma anlaşması”na imza atmıştı.
Bu ortaklık, hem enerji sektöründe hem de veri merkezlerinin sürdürülebilirlik hedeflerinde tarihi bir adım olarak değerlendiriliyor.
Güneş’ten İlham Alan Temiz Enerji
Füzyon, evrendeki en güçlü enerji kaynağı olan Güneş’in çalışma prensibine dayanıyor. Atom çekirdeklerinin birleşmesiyle ortaya çıkan devasa enerji, teoride sınırsız elektrik üretimi sağlayabiliyor. Ancak bugüne dek hiçbir proje, füzyon tepkimesinden net enerji kazanımı elde edememişti.
Helion’un prototip reaktörü Trenta, 100 milyon santigrat derece sıcaklığa ulaşarak bu alanda önemli bir başarıya imza atmıştı. Bu sıcaklık, füzyon reaksiyonlarının sürdürülebilir olması açısından kritik bir eşik olarak kabul ediliyor.
Helion’un Farklı Reaktör Modeli: Polaris
Şirketin asıl yeniliği ise enerji üretim tekniğinde yatıyor. Helion, döteryum ve helyum-3 karışımını reaktörün iki ucundan enjekte ederek karşılıklı plazmalar oluşturuyor. Bu plazmalar ışık hızına yakın bir hızla çarpışıyor ve füzyon tepkimesi tetikleniyor. Elde edilen enerji, türbin yerine manyetik alanlar aracılığıyla doğrudan elektrik olarak geri kazanılıyor.
Bu yöntem, hem daha kompakt hem de daha az kayıplı bir sistem vadediyor. Ancak şimdiye dek bu tarz bir sistemle sürdürülebilir füzyon elde eden bir ekip olmadı. Helion, Polaris adını verdiği yeni nesil prototipiyle bu engeli aşmayı planlıyor.
Milyar Dolarlık Destek: Altman ve SoftBank
Helion’un arkasında ise dikkat çekici isimler var. OpenAI CEO’su Sam Altman, hem yönetim kurulunda hem de yatırımcılar arasında yer alıyor. Ayrıca Japon teknoloji devi SoftBank’in yatırım kolu da projeye finansal destek sağlıyor.
Enerji alanında paradigma değişimi yaratabilecek bu proje, sadece ABD için değil, küresel ölçekte de enerji krizine sürdürülebilir çözüm sunma potansiyeli taşıyor. Santral devreye girdiğinde, karbon salımı olmadan, güvenli ve sürekli elektrik üretimi ilk kez gerçek olacak.
Helion’un girişimi, geleceğin enerji teknolojilerinin yalnızca laboratuvarlarda değil, artık sahada da hayata geçmeye başladığını gösteriyor.
