Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun aldığı bir karar, milyonlarca çalışanın gelir güvenliğini tehdit edebilecek yeni bir süreci başlattı. Geçtiğimiz perşembe günü oy çokluğuyla alınan kararda, emekli maaşlarına tüketici kredisi borçlarından dolayı bloke konulabileceğine hükmedildi. Ancak kararın kapsamının yalnızca emeklilerle sınırlı kalmayacağı, memur ve asgari ücretlilerin de benzer risklerle karşılaşabileceği belirtiliyor.
Maaşın tamamına el koymanın yolu açıldı
Yargıtay’ın aldığı bu içtihat kararı, emekli aylıklarına bloke konulabilmesinin önünü açmakla kalmadı; karar metninde belirtilmeyen ancak hukuki sonuçları itibarıyla çok daha geniş bir alanı etkileyebilecek sonuçlar doğurdu. Karara karşı oy kullanan Yargıtay üyeleri, söz konusu uygulamanın “sözleşme özgürlüğü” ve “ahde vefa” ilkelerine dayandırıldığını; dolayısıyla aynı gerekçeyle çalışan maaşlarının da blokeye açık hale geldiğini ifade etti.
Karşı oy kullanan hâkimler, kararla birlikte bankaların, emeklilerin yalnızca belli bir kısmına değil, maaşlarının tamamına bloke koyabilecek duruma geldiğini belirtti. Normal şartlarda, maaşlara yalnızca asgari geçim tutarının üzerindeki kısımlar için haciz konulabiliyorken, bu içtihatla birlikte doğrudan tüm maaşlara erişimin mümkün hale geldiği vurgulandı.
“Sosyal güvenlik hakları zedelendi”
Karara muhalefet eden Yargıtay üyeleri, kararın sadece emeklileri değil, daha yüksek maaş alan memur ve işçileri de etkileyebileceğine dikkat çekti. Yapılan değerlendirmede şu uyarıya yer verildi:
“Bu içtihat, sadece kredi borcunu ödeyemeyen emeklilere değil, tüm ücretli çalışanlara yönelik bir tehdit oluşturuyor. Emeklilere bile bu uygulama mümkün görülüyorsa, maaşı daha yüksek olan çalışanlar için de bloke kararı kaçınılmaz hale gelir. Bu durum sosyal güvenlik haklarının doğrudan zedelenmesi anlamına gelir.”
Borcun 10’da 1’i değil, tamamı risk altında
Yargıtay’daki karşı oy sahipleri ayrıca, çoğunluk görüşünde ifade edilen “bloke sadece maaşın 10’da 1’ine uygulanır” savını da gerçekçi bulmuyor. Yasalara göre, haciz işlemlerinde asgari geçim sınırı dikkate alınırken; bu karar ile bankaların doğrudan maaşın tamamı üzerinde tasarrufta bulunabileceği bir hukuki zemin oluştuğuna işaret ediyorlar.
Yeni bir düzenleme şart mı?
Kararın ardından, sendikalar ve hukuk çevrelerinden gelecek olası tepkilerle birlikte, Meclis’te bu konuda yasal bir düzenleme yapılması gündeme gelebilir. Ancak mevcut haliyle karar, borcunu ödeyemeyen çalışanlar açısından maaşlarına bloke riski taşıyan ciddi bir kırılma noktası olarak görülüyor.
